Sophia Urista i ekscesy muzyków w trakcie koncertów na żywo

 

11 listopada 2021 roku na florydzkim festiwalu muzycznym Welcome to Rockville doszło do nietypowego zdarzenia. Wokalistka rockowego zespołu z NYC Brass Against, Sophia Urista wysikała się na twarz chętnego fana zespołu leżącego na scenie. Nie żartuję, są nagrania z tego momentu - Brass Against wykonywał wówczas cover Rage Against the Machine "Wake Up", a wokalistka w trakcie tej czynności nadal śpiewała. Szczerze nigdy wcześniej nie słyszałem o tym zespole, ale po wyczynie Sophii jest o nowojorskim kolektywie głośno. Mają supportować Tool w 2022 roku w trakcie europejskiej trasy. Za Tool zbytnio nie przepadam, za Brass Against zapewne się nie zabiorę (kompletnie nie moja szufladka muzyczna), jednak zastanawiam się jaki motyw stał za uczynieniem z twarzy fana toalety? Chęć zaszokowania widowni i wybicia się na kontrowersji? Takie zachowania w branży muzycznej to miecz obosieczny, z jednej strony generują odsłony, stają się medialne czy mogą stanowić jakiś specyficzny przekaz np. radykalno-feministyczny, z drugiej mogą wzbudzić u co wrażliwszych osób niesmak i skutkować odwoływaniem koncertów. Generalnie szybko okazało się, że to była ustawka. Fan dysponował VIP passem i wiedział co go czeka, choć zapewne nie spodziewał się, że już po usłyszy od artystki "get the fuck out".

Skandaliczne czy szokujące zachowania muzyków w trakcie koncertów na żywo są obecne od dawna. Z rodzimych i ongiś szeroko przywoływanych przykładów warto wymienić podarcie Biblii na scenie przez Adama Nergala Darskiego, wokalistę Behemoth podczas koncertu w Gdyni w 2007 roku (muzyk został ostatecznie uniewinniony) czy pamiętny koncert black metalowego Gorgoroth w Krakowie w 2004 roku - podczas występu Norwegów na krzyżach wisiały nagie osoby, a oprawa koncertu była bluźniercza (szczątki zwierząt, symbole satanistyczne, syntetyczna krew). Poszło oczywiście (a jakżeby inaczej) o obrazę uczuć religijnych. Tak czy owak ów koncert można obecnie łatwo obejrzeć na Youtube. 

Jednym z pierwszych szokujących materiałów koncertowych jakie widziałem był "Despair" (1982) australijskiej grupy industrialnej SPK (Surgical Penis Klinik). Oprócz nihilistycznej, hałaśliwej i przerażającej muzyki, głównie z płyty "Leichenschrei" zawiera m.in. obrazy nekrofilii (na szczęście nieprawdziwej), autopsji, prawdziwych okaleczonych ciał, cięcia skalpelem martwego kota i różnych medycznych horrorów/patologii (goregrind o tematyce medycznej się kłania). Także grupa industrialna Psychic TV Genesisa P. Orridge'a słynęła z nagrywania szokujących materiałów o zabarwieniu psychodeliczno-rytualnym ("First Transmission" z 1982 roku). O materiałach takich jak mocny i szokujący "Broken" (1992) Nine Inch Nails celowo się nie rozpisuję, gdyż tekst dotyczy ekscesów zespołów na żywo. Kontrowersyjne/skandalizujące koncerty nieobce są także kanadyjskiej grupie industrialnej Skinny Puppy, niemieckiemu projektowi EBM/aggrotech Agonoize czy Marilyn Mansonowi.

Z kontrowersyjnego zachowania scenicznego obliczonego na szokowanie słynął punkowiec G.G Allin. Samookaleczanie na scenie, bójki z widownią  (agresja wobec uczestników jego koncertów) czy defekacja na scenie to była normalka w trakcie występów Allina. Kontrowersyjny punkowiec zmarł w wieku 36 lat po przedawkowaniu heroiny. Pisałem już na tym blogu o mało znanym zespole punkowo-gotycko-metalowym Kettle Cadaver i o jego wokaliście Edwinie Borsheimie, którego cechował totalny pęd do samozniszczenia. Odsyłam do recenzji "Dead Hands Dig Deep"  (2015):

https://dtbbth.blogspot.com/2021/04/dead-hands-dig-deep-2015-recenzja.html 

Samookaleczanie się w trakcie koncertów cechowało kilku muzyków metalowych np. osławionego wokalistę Mayhem, Deada, wokalistę Lifelover i Hypothermia, Kima Carlssona czy wokalistę Shining, Niklasa Kvarfotha. Na scenie cięli się także tak znani muzycy jak Iggy Pop czy Sid Vicious z Sex Pistols. Po dziś dzień pamiętam też poniższe zdjęcie eks-wokalisty i gitarzysty norweskiego funeral doom metalowego Funeral, Einara Andre Federiksena, który popełnił samobójstwo w 2003 roku.

https://lastfm.freetls.fastly.net/i/u/770x0/0a76e5169b994731be321417bd57b65a.jpg

Innym kontrowersyjnym aspektem koncertów niektórych wykonawców były/są erotyka, sadomasochizm i seks na żywo. Tutaj można wymienić takie zespoły jak Rockbitch (Wielka Brytania), Satarial (Rosja, miałem okazję widzieć raz na żywo), Genitotortures (USA) czy Umbra Et Imago (Niemcy, słyszałem o ich dawnym koncercie na festiwalu Castle Party w 2003 roku, który był... uff... dość pamiętny). 

https://castleparty.com/castle_party_2003,id,10,pg,90,galeria.html

Skandalizujące i nierzadko obsceniczne zachowania muzyków w trakcie koncertów intrygują fanów i przyciągają ich na koncerty. O danym zespole może zrobić się głośno, choć nie zawsze jest to regułą, zależy to od rozpoznawalności/marki zespołu i stopnia jego promocji w mediach. Przemoc i seks zazwyczaj dobrze się sprzedają - nie tylko w muzyce. Dla mnie jednak nawet najbardziej kontrowersyjna otoczka w trakcie koncertu to tylko otoczka. Na pierwszym miejscu zawsze stawiam muzykę, a ta mi się podoba albo nie. I tyle. Przez lata byłem na dziesiątkach różnych koncertów i na palcach jednej ręki mogę policzyć te, które były w jakimś tam stopniu kontrowersyjne (Marilyn Manson, Satarial, etc.)

na scenie wisiały nagie osoby na krzyżach, w scenografii wykorzystano m.in. symbole satanistyczne, szczątki zwierząt i syntetyczną krew

Czytaj więcej na https://muzyka.interia.pl/metal/news-gorgoroth-zakazany-koncert,nId,1637074#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox

na scenie wisiały nagie osoby na krzyżach, w scenografii wykorzystano m.in. symbole satanistyczne, szczątki zwierząt i syntetyczną krew

Czytaj więcej na https://muzyka.interia.pl/metal/news-gorgoroth-zakazany-koncert,nId,1637074#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox

Podczas występu na scenie wisiały nagie osoby na krzyżach, w scenografii wykorzystano m.in. symbole satanistyczne, szczątki zwierząt i syntetyczną krew.

Czytaj więcej na https://muzyka.interia.pl/metal/news-gorgoroth-zakazany-koncert,nId,1637074#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefo